Ondanks de vele bezwaren van de KNSA vóór en na de unanieme vaststelling in 2017 door de Tweede Kamer hiervan, is toch de e-screener in werking getreden; helaas plotsklaps en zonder nader overleg met de KNSA. De e-screener is een computergestuurde vragenlijst die wordt gebruikt als meetinstrument voor potentiële en bestaande verlofhouders.
Nieuwe verlofhouders:
Met de inwerkingtreding van de e-screener per 1 oktober 2019 moeten alle nieuwe verlofhouders verplicht eerst deze e-screener uitvoeren voordat de verlofaanvraag verder door de politie in behandeling wordt genomen. De daaraan verbonden kosten bedragen € 54,45.
Ten aanzien van het inlichtingenformulier WM32 geldt dan dat verlofaanvragers de vragen niet meer hoeven in te vullen, maar alleen de drie (3) referenten.
In de brief die de aanvragers van een verlof van de politie ontvangen is een link opgenomen naar het bedrijf Lamark (lamark.com) dat 23 locaties heeft in Nederland waar de e-screener kan worden afgenomen op een vooraf online afgesproken dag en tijdstip. De verlofaanvrager mag zelf een keuze maken voor welke locatie hij of zij kiest; dat mag ook een locatie zijn die niet in de nabijheid van de eigen woonplaats is. De aanvrager moet wel binnen vier (4) weken nadat de uitnodiging is verzonden, de e-screener uitvoeren.
De verlofaanvrager ontvangt nadat de e-screener is afgenomen, geen uitslag van Lamark; de uitslag wordt door hen verstrekt aan de politie en die verstrekt de uitslag aan de aanvrager van het verlof.
Met nadruk is gesteld dat de uitslag van de e-screener een onderdeel van de beoordeling van de verlofaanvraag is en niet van doorslaggevende aard hoeft te zijn. De uitslag is wel een onderdeel van de verlofaanvraag. Nadat de uitslag is ontvangen wordt de aanvraag van het verlof verder door de politie afdeling Korpscheftaken in behandeling genomen.
Bestaande verlofhouders:
Ook alle bestaande verlofhouders moeten uiteindelijk éénmalig de e-screener uitvoeren bij verlenging van hun verlof. Voor deze bestaande verlofhouders geldt dat zij twaalf (12) weken vóór het verlopen van de geldigheidstermijn van het verlof, door de politie worden bericht omtrent het uitvoeren van de e-screener op eerdergenoemde 23 locaties. Dat betekent dat in oktober 2019 diegenen die in januari 2020 hun verlof moeten verlengen, een uitnodiging hiervoor kunnen verwachten.
Niet alle bestaande verlofhouders moeten bij hun verlenging in 2020 de e-screener afleggen; dat gebeurt gefaseerd in leeftijdsgroepen, als volgt:
2020: verlofhouders in de leeftijdsgroep van 18 tot en met 25 jaar en 60 jaar en ouder
2021: verlofhouders in de leeftijdsgroep van 41 tot en met 59 jaar
2022: verlofhouders in de leeftijdsgroep van 26 tot en met 40 jaar
De desbetreffende verlofhouders ontvangen automatisch een uitnodiging voor het uitvoeren van de e-screener van de politie. Het is wel van belang dat de verlofhouder de e-screener heeft uitgevoerd voordat de afspraak voor verlenging van het verlof (minimaal twee weken voordat de geldigheid daarvan verstrijkt) is gemaakt.
Ondersteuning door KNSA:
Het is op dit moment onzeker wat de consequentie van de invoering van de e-screener voor de verlofhouders in Nederland zal zijn. De KNSA gaat er op dit moment van uit dat bestaande verlofhouders in het algemeen en in meerderheid geen negatieve uitslag van de e-screener zullen ontvangen. Zij zijn immers reeds tot op het bot gescreend, ondervinden een grote sociale controle bij de schietsportverenigingen en hebben met enige regelmaat contact met de politie.
Eén van die zaken die eerder besproken hadden kunnen worden in een overleg over de uitvoering van de e-screener – dat dus nooit heeft plaatsgevonden – is dat de KNSA nu alsnog de Nationale Politie er op heeft gewezen dat sommige leden van schietsportverenigingen die over een wapenverlof beschikken, dyslectisch zijn, analfabeet, enzovoorts. Daarnaast zijn er verlofhouders die de Nederlandse taal niet (goed) machtig zijn en de e-screener in de Engelse taal zullen moeten uitvoeren. De Nationale Politie heeft de KNSA toegezegd om in overleg met Lamark, voor deze personen naar een passende oplossing te zoeken.
Sinds 2005 is de procedure bij de KNSA dat bij een verlofintrekking door de politie, de KNSA daarover een melding ontvangt. Meestal ontvangt de KNSA die melding enige tijd later dan dat de betrokken sportschutter is geïnformeerd omtrent het voornemen en de definitieve intrekking van het verlof. Het gevolg van de intrekking van het verlof is in eerste aanleg, conform de Statuten van de KNSA, dat de status van schutter door ons wordt ingetrokken en de KNSA-vereniging betrokkene moet royeren of schorsen. Meestentijds gaat het dan om een gepleegde overtreding of een gepleegd misdrijf.
Echter, bij de e-screener zal de KNSA in eerste aanleg anders handelen. De KNSA vindt niet dat een verlofintrekking naar aanleiding van een negatieve uitslag van de e-screener ook automatisch moet leiden tot de intrekking van de KNSA-licentie. Al diegenen waarvan de e-screener leidt tot intrekking van het verlof, verzoekt het KNSA-bestuur om de KNSA daarover onmiddellijk in te lichten, bij voorkeur al wanneer betrokkene een voornemen tot intrekking van de politie ontvangt. De KNSA zal dan, zoals gezegd, de KNSA-licentie – indien uit de politiebeschikking blijkt dat die intrekking het gevolg is van de e-screener – niet intrekken en de betrokkene bijstaan in een eventuele beroepsprocedure. De KNSA zal voor die procedures, voor zo ver die niet binnen de dekking van de rechtsbijstandverzekering vallen, extra gelden vrijmaken.
Wellicht ten overvloede: de e-screener is niet van toepassing voor leden van schietsportverenigingen die niet beschikken over een eigen verlof tot het voorhanden hebben van vuurwapens. Voor deze sportschutters verandert er niets.